Có ai còn nhớ năm 2000? Năm mà Sydney tổ chức Thế Vận Hội, Cathy Freeman là người phụ nữ chạy nhanh nhất thế giới về môn chạy 400 metre, và giá xăng lúc đó chỉ có 80 cents.
Nếu lúc đó bạn chưa sinh ra đời thì đây là lần thứ nhì trong 20 năm qua được hưởng đặc ân đó.
Giá dầu thô trên thế giới đang xuống dốc không phanh. Vào tuần rồi giá dầu thô tại Mỹ xuống giá âm, có nghĩa là bạn được trả tiền khi mua dầu thô lý do là những nhà dự trữ mua quá nhiều và bây giờ không có chỗ chứa bắt buộc phải tống đi. Có lẽ trong lịch sử thế giới kiếm khi có hiện tượng như thế.
Tại sao dầu hỏa dư thừa như thế, lý do là vì nền kinh tế trên toàn thế giới đang tê liệt vì cuộc khủng hoảng y tế hiện nay, cùng lúc đó Saudi Arabia vẫn tiếp tục xuất cảng số lượng giống như trước đây.
Giá dầu thô giảm dưới 20USD một thùng trong tháng này. Picture: Oilprices.comSource:Supplied
Giá một thùng dầu thô hiện nay đang ở mức dưới 20 Mỹ kim trên thị trường thế giới.
Giá tại Úc hiện tại là 80c/lít. Bất kể giá dầu thô giảm thấp đến đâu, giá bán tại Úc không thể xuống dưới 75c/lít bởi vì số tiền đó phần lớn bao gồm tiền thuế cho chính phủ, tiền chuyên chở, phân phối…
Giá dầu rẻ có những điểm lợi và hại cho nền kinh tế Úc.
Điểm lợi
Dầu hỏa ảnh hưởng rất nhiều đến nền kinh tế, từ những nhà máy sản xuất cho đến những xe tải phân phối hàng hóa. Nhiên liệu rẻ giúp cho giá thành rẻ, lợi tức tăng.
Đối với ngành nông nghiệp, chuyên chở, nhà máy sản xuất, nhiên liệu rẻ giúp rất nhiều. Nếu giá nhiên liệu rẻ kéo dài lâu hơn cuộc phong tỏa hiện nay, sẽ tạo điều hiện thuận lợi cho nền kinh tế Úc phục hồi.
Bất lợi
Giá dầu thấp sẽ làm cho lạm phát giảm. Mà lạm phát giảm sẽ làm cho tiền thuế giảm, tiền thuế giảm làm ngân sách quốc gia giảm.
Lạm phát hàng năm ở Úc.Source:Supplied
Khi giá nhiên liệu giảm sẽ làm cho giá hàng hóa giảm theo, điều đó khiến cho nền kinh tế của nước Úc đang chiều hướng bị giảm phát.
Lúc kinh tế lạm phát (inflation) người tiêu thụ có khuynh hướng tiêu tiền nhiều bởi vì họ nghĩ rằng không mua bây giờ trong tương lai giá sẽ tăng lên, ngược lại lúc kinh tế giảm phát (deflation) người tiêu thụ có khuynh hướng tiêu ít lại, tại sao phải tiêu tiền bây giờ khi giá sẽ càng lúc càng rẻ hơn!
Khi người dân không tiêu tiền sẽ không kích thích được nền kinh tế, làm cho nền kinh tế ngừng phát triển và cuối cùng có thể dẫn đến suy thoái kinh tế. Đây là hiện tượng mà nước Nhật đã trải qua trong hơn 20 năm qua. Và chắc chắn chính phủ Úc không muốn điều này xảy ra khi cần phải vực dậy nền kinh tế sau cuộc phong tỏa. Muốn nền kinh tế phát triển, không bị suy thoái, điều kiện đầu tiên là người dân phải tiêu tiền và đó cũng là lý do mà chính phủ Úc tung ra các gói trợ giúp và cho tiền những người đang nhận trợ cấp chính phủ.
Jason Murphy is an economist. He is the author of the new book Incentivology |@jasemurphy
Việt Luận phỏng dịch